Ölçemediğini Kontrol Edemez, Kontrol Edemediğinizi Yönetemezsiniz: ÜYS(MES) ve TREX

Ölçemediğini Kontrol Edemez,

Kontrol Edemediğinizi Yönetemezsiniz!

Bursa tarihi ve yeşili olduğu kadar ilk mühendislik çalışmalarımı GM Packart Elektrik’te uyguladığımı güzel bir şehir. Yeşil Bursa olarak anılırken benim açımdan Uludağ Gazozu ile bilinir. Bu güzel şehir sanayisi ile kendini belli etmiştir. Tekstil, Otomotiv, İmalat sanayileri oldukça yaygın ve önde olmayı başarmıştır.

MES Komite Göker Sarp Bey ve Mert Yazılım’dan Oya Ataeli Geren Hanımın organize ettiği bir etkinlikte danışman ve uzmanlar ile Bursa’da bir araya geldik. Mert Software’in davetlisi olarak geldiğimiz Nilüfer bölgesinin çok hızlı geliştiğini yolda ilerlerken görülebiliyordu.

Toplantımızın konusu elbette MES! Gitmeden önce bazı temel düşüncelerimiz olsa da çalışmaları ve uygulamaları yerinde görmek fikirleri daha netleştirmek iyi olacaktı.

Üretim Yürütme Sistemi (ÜYS, MES, Manufacturing Execution System) üretimi hızlı izleme ve kayıt altında tutmak olarak tanımlanabilir. MES Satınalma rehberi yayınında bahsettiğim KKP (ERP) yani Kurumsal Kaynak Planlama ile ÜYS (MES) karşılaştırmalarını doğru bulmayan bir danışmanım. Kurumsal Kaynak Planlama, kurumunuzda kültür oluşturan stok, işgücü, para (sermaye), makine/teçhizat kaynaklarımızı zaman ile planladığımız bir üst çatıdır. Burada onların nedenlerine girmeden ÜYS’nin temel kazanç noktalarını tekrar hatırlamakta yararı var;

Malzeme ve teçhizat maliyetlerinin azalmasına yardımcı olur,
Kaliteyi arttırır,
Üretimi arttırır,
İşçilik maliyetlerini azaltır,
Operasyonel görünürlüğü arttırır,
Üretim karar verme sürecinizi kuvvetlendirir.

Yalın Üretim ile karşılaştırma yapıldığında ise şunu söylemek gerekir. ÜYS (MES) standartlaşmış verinin bilgisini toplar, Yalın Üretim (Kültür) ile Etüt ise standartlaştırmayı ve geliştirip verimliliğinizi bir üste çıkarmaya çalışır. ÜYS (MES)’de bunu sağlayan güçlü araçlardan biri de TREX’dir (https://trex.com.tr/).

Bütün bu bilgiler ışığında geldiğimiz MERT Yazılım’ın Bursa işletmesine kapıda firmanın CEO’su İlhan Özdemir, Genel Müdür Yardımcısı Halil Çınarlı, Kanal Müdürü Turgay Gümüşdere, İletişim Yöneticisi Oya Ataeli Geren, Akademi Sorumlusu Melis Arabacı eşliğinde geniş çalışanlar topluluğu ile karşılandık. Bu gelen misafirlere ne kadar önem verdiğinin ilk göstergesiydi diyebilirim.

MES Komitenin ve danışmanlar ile MERT yazılımın kendisini anlattığı bir başlangıç ile bilgi paylaşımına başladık. MERT yazılım ekip olma kültürünü benimserken bunun temel çıkış noktasının kuruluşundaki ortakları ile devam etmesi olarak düşünebiliriz. 2000 li yıllarda başlayan ortaklıkları maşallah hiç bozulmamış. Bu yazılım sektöründe alışıla gelmiş bir düzen değil. Eğer bir işletmenin ortakları kalıcı olursa müşterilerinin ve çalışanlarının da kalıcı olacağını öngörebilirim. Mert Yazılımın bunu sağlayabildiğine adım adım tanık oldum. Firma kendisini anlatırken danışmanlar olarak sektördeki durumu sorgulayan yaklaşımlar ile TREX’i biraz daha anlamaya çalıştık.

Mert Yazılımı kısaca anlatmak gerekirse, 3000 m2 kapalı alandaki kendi iş yerinde 117 çalışanıyla yerli bir yazılım evi. Isı ve Nem kontrol sistemi Sensorium, Finans ve Muhasebe sistemi SysMond ve ÜYS(MES) yazılımı ile TREX yazılımlarını üretmekte. Ar-Ge merkezine sahip olması, eğitimler için akademi merkezi kurması oldukça önemli. Kendi dillerinden müşteri memnuniyetinin iyi olduklarını ifade ettiler. Bir danışman olarak iki tarafı dinlemeden buna karar vermek doğru olamayacağı için müşterilerle bir araya gelmenin önemi vurguladık. Tesadüf 2 gün sonra hazırlandıkları bir etkinliğe katılmamızı istediler. Kablo Sektörü Dijital Dönüşüm için MEXT Ataşehir tesislerinde tam gün bir etkinliğine davet edildik. Kayıtlarımıza aldık ve müşteriyi kendi anlatımları ile tanıma fırsatını kaçırmak istemedik.

2 Mayıs 2024 Cuma günü MESS (Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası) Ataşehir MEXT merkezinde Kablo Sektörü Dijital Dönüşüm etkinliğine Prof.Dr. Ali Eleren Hocamızla yerimizi aldık. MEXT, 2020 yılında MESS çatısı altında kurulmuş. Hedefi, sanayimize dijital dönüşümü kazandırmak! Oldukça büyük emekler ile kurulduğu girişinden anlaşılabiliyor. Açıkçası etkinlik odaklı geldiğimiz için TREX ve kablo sektörü firmaları ile girişte sohbet etmeye başladık. Sohbet ettiğimiz temsilciler, kablo sektörünün zor bir sektör olduğunu ve firma kültürü açısından Tekstil’den sonra geldiğini söylendi. Elbette böyle bir sektör için dijitalleşme çok önemli oluyor. Bir önemli nokta da çalışanların yazılım ile uyumu. TREX ürününün kullanıcı dostu olmasının çalışmaları kolaylaştırdığı söylendi. Kullanıcının kullanmasının önemli bir noktasını da güven olarak düşünebiliriz.

Kablo sektörü müşterileri, dijital dönüşümdeki hikayelerini anlattılar. Dinleyicilerin de panellere ve konuşmalara katıldığı güzel bir etkinlik oldu.

Bu kısımda toplantı yapılan yer MEXT’i (www.mext.org.tr) anlatmadan geçemeyeceğim. MESS tarafından akıllı bir dijital dönüşüm merkezi kurulmuş. İçeride akıllı bir fabrika ve iyi hazırlanmış teknolojik üs var. Ve bu üsten destek alabiliyorsunuz. MEXT proje yürütücüsü Ömer Cinpir güzel bir sunum yaptı. Çalışmalarını ve özellikle metal sanayine desteklerini anlattılar. İlk soruları ise “Firmanız dijital dönüşüme ne kadar hazır”? Zor bir soru ancak bunu cevaplayacak alt yapı ile sorulara cevap verecek iş akışlarını anlattı, Ömer Bey.

Kesikli ve sürekli iki üretim hattını simüle etmişler. Bu alanda kullandıkları dijital araçları, robotları ve yazılımları yerinde uygulamalı görebiliyorsunuz. Çok iyi bir simülasyon merkezi kurulmuş. Simülasyon bana göre bir işletmenin en zor çalışmalarından biridir. Doğru Veri çokluğu ve bolca ölçüm gerektirir. Özetle sürekli ifade ettiğimiz ölçemediğini kontrol edemez, kontrol edemediğinizi yönetemezsiniz bakış açısının uygulandığı bir merkez diyebilirim.

Kenan Berkdemir

Eğitmen&Danışman&Mentor&Koç

Etkinliklerden bazı kareler….